Het ontstaan van de Michelin Gids – Hoe banden en bistro’s elkaar vonden

Er zijn verhalen die de tand des tijds moeiteloos doorstaan. Het verhaal van Michelin, ooit een bescheiden bandenfabrikant uit Clermont-Ferrand, is daar een voorbeeld van. Want hoe een bedrijf dat begon met rubber en lucht de koers van de gastronomie wist te bepalen, is niets minder dan fascinerend.

Innovatie op wielen

Het jaar is 1891. Édouard en André Michelin, twee visionaire broers, brengen een afneembare luchtband op de markt. Een revolutionair idee, maar laten we eerlijk zijn: het publiek stond niet bepaald te springen. Waarom zou je lucht vertrouwen als hout al eeuwenlang voldoet? Het was een tijd waarin snelheid met argwaan werd bekeken, en de eerste stoomtrein met zijn duizelingwekkende 25 kilometer per uur al genoeg reden gaf voor massale twijfel.

De broers zagen echter verder dan de horizon. Ze wisten dat mobiliteit de toekomst had, maar die toekomst moest wel bereikbaar worden gemaakt. En daar lag de kracht van hun strategie. Hoe krijg je mensen uit hun comfortzone? Door een gids te maken die niet alleen uitlegt hoe je een band verwisselt, maar ook waar je kunt tanken, welke wegen de moeite waard zijn, en – vooruit – waar je lekker kunt eten en slapen.

Van gids naar instituut

De eerste Michelingids, gepubliceerd in 1900, was gratis. Het idee was simpel: mensen aanmoedigen om te reizen en tegelijkertijd vraag creëren naar auto's - en banden. Het werkte. De gids verlaagde letterlijk en figuurlijk de drempel om een ​​auto te gebruiken. Maar toen André Michelin een werkplaats binnenliep en zag dat zijn gids werd gebruikt als een geïmproviseerde ondersteuning voor een werkbank, besefte hij dat het tijd was voor een koerswijziging. Hij keerde hun eerder succesvolle marketingstrategie om.

Vanaf dat moment werd de gids voor zeven frank verkocht en de impact was direct merkbaar. Mensen gingen er voorzichtiger mee om en de vraag nam alleen maar toe. Restaurants en hotels die in de gids werden genoemd, zagen een toename in bezoekers. Ook de vraag naar advertentieruimte groeide exponentieel. Michelin realiseerde zich dat hun gids meer was dan alleen een marketingtool: het was een autoriteit geworden.

Het sterrensysteem

Met grote invloed komt verantwoordelijkheid. Michelin stelde een team samen van anonieme inspecteurs, die restaurants gingen beoordelen op objectieve criteria. Vanaf 1931 werd het beroemde sterrensysteem geïntroduceerd:

• Een ster: Verfijnde keuken - zeker een bezoek waard.

• Twee sterren: Uitzonderlijke keuken - een omweg waard.

• Drie sterren: Unieke keuken - de reis waard.

En ja, met één ster zat je als chef opeens in een heel ander spel. De criteria – kwaliteit van ingrediënten, harmonie van smaken, beheersing van technieken, persoonlijkheid van de chef en consistentie – werden leidend. Inspecteurs bezoeken restaurants meestal tussen de 3 en de 10 keer, altijd anoniem, om zo eerlijk mogelijk te beoordelen.

Tegenwoordig telt Michelin wereldwijd zo’n 120 inspecteurs, elk verantwoordelijk voor het bezoeken van honderden restaurants per jaar. Gemiddeld werkt een inspecteur zich door 250 tot 300 tafels, couverts en gangen heen – een arbeidsethos dat, laten we eerlijk zijn, niet onaangenaam klinkt. Het werk wordt doorgaans solo uitgevoerd, hoewel een metgezel toegestaan is. Maar aangezien de kosten voor eigen rekening zijn, is de vraag of dat op het gemiddelde salaris altijd een vanzelfsprekendheid is.

En wat verdient een inspecteur dan? Daar blijft Michelin discreet over, maar schattingen plaatsen het startsalaris rond de €60,000 bruto per jaar. Met de juiste ervaring en dienstjaren kan dat oplopen tot zo’n €80,000 of meer. Het is wellicht goed om te bedenken dat de gastronomie zélf wel het grootste deel van de beloning vormt. Of een metgezel daar altijd inpast? To share, or not to share zullen we maar zeggen.

Het culinaire speelveld

Waar kunt u deze culinaire verfijning het beste ervaren? Parijs staat natuurlijk hoog op de lijst, met zijn 101 sterrenrestaurants, waarvan tien met drie sterren. Maar als we kijken naar de hoogste concentratie sterrenrestaurants per inwoner, komt Baiersbronn in Duitsland verrassend genoeg als winnaar uit de bus. Dit stadje met slechts 15,000 inwoners telt drie sterrenrestaurants. Gaat u voor de absolute aantallen, is Tokio hetgeen wat u zoek. Met meer dan 200 sterrenrestaurants blijven zij de absolute kampioen in aantallen.

Van rubber tot verfijnd dineren

Ze begonnen met een praktische gids om reizen toegankelijker te maken, maar transformeerden hun naam tot een symbool in de gastronomie. En terwijl wij genieten van een sterrenmaaltijd, blijft één gedachte hangen: het begon allemaal met een paar banden en een droom om de wereld in beweging te brengen.

Culinaire leiders in 2024

De drie landen die in 2024 de Michelin-sterrenrestaurantscene domineren, zijn:

• Frankrijk: Met het hoogste aantal sterrenrestaurants en 30 prestigieuze driesterrenrestaurants.

•Italië: Beroemd om zijn rijke culinaire traditie, met 14 drie-sterrenrestaurants.

• Japan: Beroemd om zijn verfijnde kunstzinnigheid, met 20 driesterrenrestaurants.